Kompresiona fraktura
Šta je to?
Kompresiona fraktura tela pršljena je često stanje i varira od blage do teške forme. Prelomi su obično uzrokovani osteoporozom, posebno kod starijih osoba. Malih pukotine u pršljenima vremenom se proširuju, što može dovesti do potpunog preloma pršljenova. Ako se ne leči, slomljeni pršljen može na kraju da kolabira, uzrokujući ograničenu pokretljivost, deformitet i bol.
Ovi prelomi su najčešći u torakalnoj kičmi, obično kao rezultat osteoporoze. Vremenom se međupršljenski diskovi isušuju i gube snagu dok kost pršljenova postaje porozna i lomljiva. Teža osteoporoza može dovesti do toga da se prelomi dese čak i kod vrlo male traume.
Osim osteoporoze, drugi češći uzroci kompresionih preloma su metastatski tumor, multipli mijelom i hemangiom pršljenova.
Simptomi
Uobičajeni simptomi kompresione frakture kičme su bol u leđima koji ima iznenadni početak, smanjenje visine tela pacijenta zbog skraćivanja kičme, te kifoza koja nastaje jer zadnji deo pršljena ostaje stabilan dok prednji deo erodira, što uzrokuje klinasto zakrivljenje kičme i pognuto držanje.
Dijagnoza
Samo oko jedne trećine preloma pršljenova se zaista dijagnostikuje, jer mnogi pacijenti i porodice smatraju simptome bolova u leđima normalnim delom starenja. Zbog toga treba posumnjati na kompresioni prelom kod svakog pacijenta starijeg od 50 godina sa iznenadnom pojavom bola u leđima, često bez istorije dejstva povećane sile na kičmu. Verovatnoća razvoja ovog stanja raste sa godinama, posebno među ženama zbog povećanog rizika od osteoporoze. Približno 25% žena u postmenopauzi je pogođeno kompresionim frakturama kičme.
Obični rendgenski snimci, CT skeniranje ili MRI su od pomoći u preciznoj dijagnozi i prognozi.
Lečenje
Tradicionalni konzervativni tretman uključuje odmor u krevetu, lekove protiv bolova, protezu za leđa i fizikalnu terapiju. Ako je nehirurško lečenje neefikasno ili je stanje teže, može se preporučiti operacija kičme. Dostupne su dve glavne vrste minimalno invazivnih operacija, vertebroplastika, tokom koje se igla koja sadrži akrilni koštani cement ubrizgava u pršljen radi stabilizacije preloma, i kifoplastika, procedura slična vertebroplastici, koja uključuje upotrebu balona za vođenje cementa.
Što se pre popravi prelom, to su bolji rezultati. Vertebroplastika ublažava bol kod 80% pacijenata.